Ngundhuh Wohing Pakarti

#Crita_saka_PerengMerapi

NGUNDHUH WOHING PSKARTI

Wisnu Poespodikoro

Critaku iki kedadeyan ing Lereng Merapi, Desa Sumberagung, kecamatan Kepuh Harjo, klebu kabupaten Sleman. Paraga wadone Tumirah, bocah umur 15 tahun, anake PakDe Ngabdul, tani utun nggarap sawah lan pategalan, tanah warisan ra ketang ming sakpethak cilik.

Simboke Tumirah dodolan jamu lan panganan ampyang, mendoan, tahu lan tempe bacem ing pasar. Anake papat,sing mbarep ya Si Tum kuwi.

Dene Tumirah yen sore dodolan kupat tahu neng warung pinggir dalan nganti jam 07.30 wengi, banjur diteruske Lik Giman dodolan bakmi. Pancen anngone gawe warung biyen urunan rong keluarga.

Ing desa SumberAgung sing kepetung amba kuwi ana pawongan nomnoman jenenge Bandempo. Deweke sakwijining nomnoman sing seneng tumindak culika, durjana, gentho, cekake bromocorah.

Bandempo duwe bala, ya bocah enom jenenge  Deglok, Cangik, lan Durmuka. Sakjatine bocah bocah nom kuwi duwe jeneng sing lumayan apik, ning wis kondhang mangkono. Ya merga asring tumindak kriminal. Dadi kramane desa.

Umpamane sakwijining malem Jumat, Bandempo sak balane nyahuti sandhangan nggone Lik Tukimin sing kari neng latar. Ana clana lan Jaket Jean je nek didol ya lumayan.

Banjur dina candhake tengah wengi nyolong jambu bol lan pelem nggone Lik Ngadi, nganti sak karung je, apa ora lumayan?.

Liya dina mabeh isa njugil jendhelane Lik Sogi, kasil njupuk tase mbok Sogi sing isine dompet asile dodolan tela lan sukun neng pasar, kanggo mangan sakkulowargo. Rak ya mbok Sogi nangis gero gero.

Banjur liya dina meneh kasil njugil cendhelane Pak Haji Dulah, kasil njupuk kothak isi mas masane Bu Dulah.

Nanging sing keri iki ana seksine, sing bisa nguwatke ing Pengadilan. Bandempo lan Deglok nampa piukuman pidana entheng, mlebu bui setahun. Entuk grasi rong wulan. Dadi mung dilakoni 8 bulan, wis bebas.

                                    ***
 Lumrahe yen wong dikunjara iku supaya kapok. Ning ora kanggone Bandempo. Dheweke malah kenal blandar Narkoba sing ya dikunjara. Diajare carane lan jalure dangan Narkoba kuwi. Kaya Narkotik jenis Heroine, Paikotropika jenis Sabu, Narkotik jenis ganja (Cannabis Sativa) lan Jenis jenis Benzodiazepine sing lumrah disebut "Pil Koplo".

Bandempo lan Deglok bungah dene nyoba dodolan zat adiktif maksiyat kuwi asile gedhe banget.

Kanca kancane arep melu nanging durung wani. Merga yen nganti kecekel polisi ukumane bisa 4 tahun luwih.

                                   ***

Nuju sakwijining wengi, malem minggu Bandempo karo balane ngumpul ing gubug kothong pinggir desa. Ya apa maneh sakliyane main keplek domino karo omben omben oplosa, utawa katelah "Lapen". Alkohol dicampur metanol, dudu etil alkohol. Metanol mono marahi sel darah merah ora bisa nangkep oksigen. Dadi mbebayani. Akeh wong mabuk oplosan banjur mati. Rumah sakit ora bisa nulungi.

                  Banjur tuwuh krenteg ala ing atine Bandempo. Diomongke mring kanca kancane.

                 "-Aku ki kepengin nyegat si Tumirah. Njur tak gawa rene. Tak rodaparipeksa. Awake kan seksi, molegh.-"

                -" Wah, edan kowe ki Kang. Nek kebukten, ukumane abot. Bisa pirang pirang tahun"-

               -" Hah, le arep mbuktekke piye? Tangeh lamun. Mesti dheweke isin wis tak prawani-" ngono omongane si bergajul.

               Ora let suwe Bandempo budhal. Balane ngetreke. Apa arep dinggo " bancakan"?

                                    ***

              Wengi kuwi Tumirah wis rampungan. Banjur kukut kukut, madahi jajanan sing turah, dinggo panganan adhi adhine, mesti padha rebutan.

Nanging ing dalan sing peteng dheweke dicegat pawongan lanang, si Bandempo. Tanpa omongan apa apa dheweke dicandhak, banjur digeret menyang gubug kothong kuwi.

           Tumirah jerit jerit, ning sarehne wengi kang sepi, ora ana wong sing keprungu. Dumadakan ana truk pasit liwat dalan desa kang sepi kuwi.

          Sopire truk kaget, wengi wengi ana wong mlayu eret ereta. Sakala sopire mbanting stir. Ning truk tetep nyrempet Bandempo lan Tumirah. Tumirah sakala semaput, ora kelingan purwa duksina.

          Bareng wis eling ngerti ngerti Tumirah wis neng njero ruangan sarwa putih, kanthi peralatan medis pirang pirang. Rumah sakit Kabupaten.

         Si Bandempo lumah lumah ing kamar liyane, kamar UGD.

         Wong tuwane Tumirah sing wis dikabari sakkal teka karo Pak Lurah. Karo Sadewa, anake juragan mbako sing sugih mblegedhu. Sadewo sing wis suwe ngesir Tumirah. Si Tum ya ketoke ngimbang.

          Tekane sing methuk nganggo mobil dinas kalurahan sing gedhe, L300.

         Sakwise nampa pengobatan, di verband tatu tatune, di Rontgen, ternyata ora ana balunge sing retak.

          Tumirah banjur dientukake mulih.

        Dene Bandempo kanyata nduweni lara jantung gawan. Sak wayah wayah bisa kumat. Kesrempet truk iki mbokmenawa marahi kumate. Arepa sopire truk gelem tanggungjawab. Ngragadi kabeh sakbutuhe.

        Ing ndalan Tumirah omong karo simboke.

        "-Mbok mbok, apa kaya si Bandempo kuwi kaya sing dikandhakke wong wong tuwa kae, wong iku bakal "Ngundhuh Wohing Pakarti"?-

        -" Lha iya nduk. Begja awakmu slamet. Ya merga pitulungane Pangeran Kang Maha Kuwaos lan Maha Asih"- sumaure simboke.

               Pak Lurah melu omong.

       -" Ya muga muga wae dadi lan kapoke, njur balane bubar. Dadi desa kita aman. Ilang sing dadi kramane desa"- ing batin dheweke lega.

            Ora sakuntara suwe Sadewa njaluk wong atuwane nglamar Tumirah. Tumirah katon seneng, wis suwe dheweke anggone ngimbangi sih katresnane Sadewa. Syarate si Tum pengin nerusake sekolahe ing SMA lan SPG. Kanggo ndidik bangsa. Sadewa ora kabotan, malah nyengkuyung. Ana syarat maneh. Sakliyane kerja ibu rumah tangga lan ngladeni Sadewa, deweke pengin mbangun warung cilik pojok latar ngarep omahe Sadewa sing bawera.

         Arep nerusake dodolsn kupat tahu, merga langganane wis akeh. Iki ya Sadewa ora kabotan, malah nyengkuyung. Bukak warunge mung sore wae teksn jam 08.00 wengi.

          Wongtuwane Tumirah ya manteb lan bungah atine. Ya merga Sadewa nomnoman gagah pideksa, ngerti tanggungjawab, lan anake juragan mbako sugih.

                                    ***

           Wosing cariyos jatukkramane Sadewa lan Tumirah klakon malem Selasa Kliwon. Karepe wongtuwane si Tum climen bae. Nanging gandheng tepungane wongtuwane Sadewa ajeh, semono uga kancane Sadewa lan Tumirah sing grapyak semanak, sing teka ndlidir. Sak langganan langganane warunge Tumirah tumpek bleg. Tujune konsumsine tandho nyukupi.

         Nganggo sumbangan Kethoprak saka para mudha mudhi desa, Kethoprak "Siswa Budhaya Mudha". Njupuk lakon "Adege Kraton Mataram Islam ing Kotagedhe". Rame banget, nganggo paprangan jempalikan salto.

         Sakyektine Sadwea lan Tumirah ya melu. Nanging sarehne lagi dadi nganten dilarang kanca kancane lan wong atuwane bocah sakkloron.

        Sinambi nonton kanca kancane main kethoprak sing gergeran, Sadewa nggegem tangane Tumirah. Tumirah mbales nggegem kenceng.

        Banjur krungu warta Bandempo ora bisa ketulung, kangmangka wis neng Rumah Sakit Pusat. Tumirah lan Sadewa mung theleg theleg.

        Oh  Gusti nggih margi pitulungan panjenengan Tumirah slamet saking bebaya rinudhapeksa. Ugi kula saged emah emah kaliyan pilihan kula nggih margi berkah Panjenengan, ngono batine nomnoman sakloron .

        Sadewa lan Tumirah klakon mbangun bale wisma. Urip begja, kebak sih katresnan, raharja lsn rahayu, nganti anak anak. Selawase. ****

(CUTHEL)
@Wisnu Puspodikoro

           

 

.