Primbon iku sawijining tradisi lan sistem kawruh Jawa kang wis ana turun-temurun. Primbon migunani kanggo mangerteni lan ngramal bab-bab ing urip saben dinane. Kawruh iki kalebu perhitungan kalender Jawa, astrologi, lan unsur-unsur kepercayaan kang dianggo kanggo nuntun urip wong Jawa supaya bisa harmonis lan selaras karo alam semesta.
- Asal Usul lan Sejarah Primbon
Primbon asale saka tembung "perimbangan", tegese perhitungan kang teliti kanggo nggoleki keseimbangan lan harmoni. Primbon wis ana wiwit jaman kuna lan diwarisake saka generasi ke generasi. Leluhur Jawa percaya yen urip kudu harmonis karo alam semesta, lan primbon mbantu nggayuh keseimbangan iku. Primbon iki diciptakake adhedhasar pengamatan marang alam, lintang, lan peristiwa-peristiwa alamiah kang kedadeyan ing sakitere.
- Buku-Buku Primbon
Ana pirang-pirang buku primbon kang misuwur, kayata Primbon Betaljemur Adammakna lan Primbon Ratu Sekeratama. Buku-buku iki ngemot aturan-aturan lan pandhuan kanggo mangerteni dina apik, watak wong, lan ramalan nasibe. Saben buku primbon nduweni spesialisasi lan cara pandang sing beda-beda, nanging tujuane padha: nuntun manungsa supaya bisa urip selaras karo hukum-hukum alam.
- Peran Primbon ing Urip Saben Dina
Ing masyarakat Jawa, primbon digunakake kanggo nentokake dina apik lan ala kanggo acara-acara penting, kayata mantenan, pindahan omah, wiwitan tandur, lan liya-liyane. Primbon uga digunakake kanggo ngerti kepribadian wong adhedhasar weton utawa dina lahire. Weton iku gabungan antarane dina lan pasaran lahir, lan nduweni pengaruh gedhe marang kepribadian lan nasibe wong.
- Conto Panganggone Primbon
1. Weton
Ing primbon, weton iku gabungan antarane dina lan pasaran lahir. Weton digunakake kanggo ngramal kepribadian lan nasibe wong. Contone, wong kang lahir ing dina Senin Wage nduweni watak kang sabar, tekun, lan ngemong.
2. Hari Baik lan Buruk
Primbon menehi pandhuan babagan dina-dina kang cocog kanggo kegiyatan tartamtu, kaya mantu, mbangun omah, lan liya-liyane. Contone, kanggo acara mantenan, wong Jawa percaya ana dina-dina tartamtu kang bisa nggawa berkah lan rejeki tumrap penganten.
3. Arah Rejeki
Ana uga primbon kang menehi petunjuk arah sing apik kanggo nyebar rejeki utawa dagang. Arah iki dipercaya bisa nggawa keberuntungan lan kesuksesan ing usaha.
4. Pawukon
Pawukon iku siklus kalender Jawa kang dumadi saka 210 dina. Kalender iki nduweni pengaruh gedhe marang urip masyarakat Jawa, kayata kanggo tandur, panen, lan kegiyatan-kegiyatan liya.
Primbon lan Kearifan Lokal
Primbon ora mung sawijining buku aturan, nanging uga sawijining simbol kearifan lokal kang nggambarake kebijaksanaan lan cara pandang urip masyarakat Jawa. Primbon nggambarke cara wong Jawa mangerteni alam lan ndadekake harmoni ing antarane manungsa lan lingkungan. Sanadyan teknologi lan ilmu pengetahuan modern wis maju, ana akeh masyarakat Jawa kang isih nguri-uri lan nggunakake primbon. Iki mbuktekake yen primbon iku warisan budaya kang kebak makna lan kudu dijaga lan dilestarekake.
Baca konten-konten menarik Kompasiana langsung dari smartphone kamu. Follow channel WhatsApp Kompasiana sekarang di sini: https://whatsapp.com/channel/0029VaYjYaL4Spk7WflFYJ2H
