Sekitar 20 orang ibu-ibu berpakaian seragam celemek merah bertuliskan Klub Senior Góra Kalwaria menyanyikan dengan antusias lagu selamat datang menyambut kami, delegasi dari Indonesia peserta Shadowing Program to Poland yaitu NMUGGA24. Suasana hangat dan penuh kebersamaan segera terasa di balai pertemuan kota kecil yang terletak di tepi Sungai Vistula ini.
Ditemani langsung oleh Wali Kota dan Wakil Wali Kota Gora Kalwaria, kami diperkenalkan dengan anggota Senior Club —komunitas yang terbentuk untuk memberikan ruang bagi para lansia di kota ini untuk terus aktif, belajar, dan bersosialisasi. Dengan jumlah anggota mencapai 125 orang, yang terdiri dari 60 perempuan dan 65 laki-laki, klub ini menjadi contoh bagaimana lansia tetap dapat berkontribusi dalam masyarakat melalui berbagai kegiatan yang menyenangkan dan bermanfaat. Masing-masing dari mereka saling memperkenalkan diri. Kebanyakan mereka berasal dari berbagai profesi sebelum bergabung klub senior ini.
Dalam momen spesial itu delegasi NMUGGA24 secara spontan mempersembahkan lagu “Waktu Hujan Sore-sore” dari daerah Maluku, yang membuat para senior itu tersenyum bahagia menikmati pertunjukan tiba-tiba tersebut. Sejumlah ibu-ibu secara antusias meminta kami mendemonstrasikan cara memakai kerudung (turban) dan saya dengan senang hati menunjukkan langkah-langkahnya.
Kegiatan yang Menginspirasi
Di klub ini, para anggotanya terlibat dalam beragam aktivitas yang tak hanya menjaga kesehatan fisik, tetapi juga kesehatan mental. Ada sesi latihan memori yang dirancang untuk melatih daya ingat, kelas joget yang membuat suasana semakin meriah, hingga pelajaran memasak dan kerajinan tangan yang tidak hanya mengasah keterampilan tetapi juga mempererat hubungan antaranggota.
Dalam klub ini ada sekolah khusus Senior Club yang diadakan secara rutin sepanjang tahun dengan sesi yang biasanya berlangsung beberapa jam. Program ini mengajarkan berbagai keterampilan, termasuk pelatihan komputer, kesehatan dan kebugaran, hobi seperti seni dan kerajinan, serta topik sejarah dan budaya lokal. Tujuannya agar menjaga para lansia untuk tetap aktif, terus belajar, dan memperluas jaringan sosial mereka.
Selain itu, kegiatan menonton film bersama, diskusi, dan acara puisi menjadi bagian dari rutinitas yang memperkaya wawasan dan memperkuat solidaritas di antara mereka. Bahkan, klub ini berkontribusi secara aktif dalam pembangunan taman kanak-kanak di kota, serta menggelar pertunjukan teater khusus yang melibatkan anggota dari berbagai generasi, mengajarkan nilai-nilai kearifan lokal sekaligus mempererat hubungan antar generasi.
Membangun Solidaritas Antar Generasi
Uniknya, klub ini juga memiliki program yang disebut “antar generasi mengantarkan generasi”, di mana para senior secara sukarela membimbing generasi muda melalui berbagai kegiatan. Program ini tak hanya membantu pemuda-pemudi kota Gora Kalwaria dalam pengembangan karakter, tetapi juga memberikan kesempatan bagi para senior untuk berbagi pengalaman hidup mereka. Mereka menjadi mentor, teman, dan teladan, menciptakan hubungan yang saling menguntungkan antara generasi tua dan muda.
Acara-acara seperti pesta hari besar dan pertunjukan teater menjadi momen spesial di mana generasi muda dan tua bisa berkolaborasi, merayakan kebersamaan, dan saling mendukung. Tidak lupa, pelatihan pertolongan pertama juga diadakan secara rutin untuk memastikan bahwa setiap anggota memiliki pengetahuan dasar yang penting untuk situasi darurat.
Inspirasi dari Kunjungan
Kunjungan ke Klub Senior Góra Kalwaria memberikan kami banyak inspirasi tentang bagaimana para lansia tetap dapat aktif dan berkontribusi dalam masyarakat, bahkan di usia senja. Keberhasilan mereka dalam menciptakan lingkungan yang inklusif dan mendukung, baik secara fisik maupun mental, merupakan contoh nyata dari pentingnya dukungan komunitas bagi kesejahteraan lansia. Semoga apa yang kami pelajari di sini dapat menjadi inspirasi untuk terus mengembangkan program-program serupa di Indonesia, yang tak hanya menjaga semangat hidup para lansia, tetapi juga mempererat solidaritas antar generasi.
Saat berpamitan, kami berpelukan erat, disertai ucapan hangat, "Kami senang sekali jika kalian datang lagi." Seperti kebiasaan para ibu pada umumnya, mereka dengan penuh semangat membekali kami dengan oleh-oleh kue-kue lezat yang sudah mereka siapkan dengan cinta.
Program North Maluku Urban Good Governance Academy (NMUGGA 2024)
Didanai oleh EuropeAid Uni Eropa, proyek kolaborasi antara Kota Gmina Góra Kalwaria dengan Pemerintah Daerah Halmahera Utara ini bertujuan untuk membangun pasar perkotaan yang berkelanjutan. Melalui program shadowing yang digagas Development Policy Foundation di Polandia, 24 lulusan terbaik Akademi akan belajar dari para ahli dan menerapkan praktik terbaik dalam pengelolaan pasar yang aman, hijau, dan inklusif di Indonesia.
Klub Seniora Góry Kalwaria: Solidarność na Starość
Autor: Dr Leila Mona Ganiem
Około 20 kobiet ubranych w czerwone fartuchy z napisem Klub Seniora Góra Kalwaria entuzjastycznie zaśpiewało pieśń powitalną na powitanie nas, delegacji z Indonezji uczestniczącej w programie Program obserwacyjny w Polsce, czyli NMUGGA24. W sali posiedzeń tego małego miasteczka położonego nad brzegiem Wisły od razu dało się wyczuć ciepłą i wspólnotową atmosferę.
W bezpośredniej obecności Burmistrza i Zastępcy Burmistrza Góry Kalwarii zapoznaliśmy się z członkami Klubu Seniora – wspólnoty utworzonej, aby zapewnić osobom starszym w tym mieście przestrzeń do dalszej aktywności, nauki i kontaktów towarzyskich. Klub ten, liczący 125 członków, w tym 60 kobiet i 65 mężczyzn, jest przykładem tego, jak osoby starsze mogą nadal wnosić wkład w społeczeństwo poprzez różne ciekawe i pożyteczne zajęcia. Każdy z nich przedstawił się sobie. Większość z nich, zanim dołączyła do tego klubu seniorów, pochodziła z różnych zawodów.
W tym szczególnym momencie delegacja NMUGGA24 spontanicznie zaprezentowała piosenkę "Waktu Hujan Sore-sore” z regionu Maluków, co wywołało uśmiech na twarzy seniorów, radośnie cieszących się nagłym występem. Wiele matek z entuzjazmem poprosiło nas, abyśmy zademonstrowali, jak nosić chustę (turban), a ja z radością pokazałam im kroki.
Inspirujące zajęcia
Członkowie tego klubu angażują się w różne zajęcia, które dbają nie tylko o zdrowie fizyczne, ale także psychiczne. Istnieją sesje treningowe pamięci mające na celu ćwiczenie pamięci, zajęcia taneczne, które ożywiają atmosferę, oraz lekcje gotowania i rękodzieła, które nie tylko doskonalą umiejętności, ale także wzmacniają relacje między członkami.
W ramach tego klubu działa specjalny szkolny Klub Seniora, który odbywa się regularnie przez cały rok, a sesje trwają zwykle kilka godzin. Program uczy różnorodnych umiejętności, w tym obsługi komputera, zdrowia i kondycji, zainteresowań, takich jak sztuka i rzemiosło, a także tematów związanych z lokalną historią i kulturą. Celem jest utrzymanie aktywności osób starszych, kontynuowanie nauki i poszerzanie ich sieci społecznościowych.
Poza tym wspólne oglądanie filmów, dyskusje i wydarzenia poetyckie są częścią rutyny, która wzbogaca ich wiedzę i wzmacnia solidarność między nimi. Faktycznie klub ten aktywnie przyczynia się do budowy przedszkoli w mieście, a także organizuje specjalne przedstawienia teatralne z udziałem członków różnych pokoleń, ucząc lokalnych wartości mądrości, wzmacniając jednocześnie relacje między pokoleniami.
Budowanie Solidarności Międzypokoleniowej
Wyjątkową cechą tego klubu jest również program o nazwie „Międzypokoleniowe dostarczanie pokoleń”, w ramach którego seniorzy dobrowolnie pomagają młodszemu pokoleniu w różnych działaniach. Program ten nie tylko pomaga młodym mieszkańcom Góry Kalwarii w rozwoju charakteru, ale także stwarza seniorom możliwość podzielenia się swoimi doświadczeniami życiowymi. Stają się mentorami, przyjaciółmi i wzorami do naśladowania, tworząc wzajemnie korzystne relacje między starszym i młodszym pokoleniem.
Wydarzenia takie jak przyjęcia świąteczne i przedstawienia teatralne to wyjątkowe momenty, w których młodsze i starsze pokolenia mogą współpracować, celebrować wspólnotę i wspierać się nawzajem. Nie zapominaj, że regularnie odbywają się szkolenia z pierwszej pomocy, aby każdy członek posiadał podstawową wiedzę niezbędną w sytuacjach awaryjnych.
Inspiracje z wizyt
Wizyta w Klubie Seniora Góry Kalwarii dała nam wiele inspiracji dotyczących tego, jak seniorzy mogą nadal być aktywni i przyczyniać się do rozwoju społeczeństwa, nawet na starość. Ich sukces w tworzeniu włączającego i wspierającego środowiska, zarówno fizycznego, jak i psychicznego, jest wyraźnym przykładem znaczenia wsparcia społecznego dla dobrego samopoczucia osób starszych. Miejmy nadzieję, że to, czego się tutaj dowiemy, będzie inspiracją do dalszego rozwijania podobnych programów w Indonezji, które nie tylko podtrzymają ducha życia osób starszych, ale także wzmocnią solidarność między pokoleniami.
Na pożegnanie uścisnęliśmy się mocno, a towarzyszyły nam ciepłe słowa: „Będziemy bardzo szczęśliwi, jeśli przyjedziecie ponownie”. Jak to zwykle bywa w przypadku matek, z entuzjazmem obdarowywały nas na pamiątkę pysznymi ciastami, które przygotowały z miłością.
Program Akademii Dobrego Zarządzania w miastach Północnych Maluków (NMUGGA 2024)
Ten wspólny projekt, finansowany ze środków EuropeAid Unii Europejskiej, pomiędzy Miastem Góra Kalwaria a Samorządem Regionalnym Halmahera Północna, ma na celu budowę zrównoważonego rynku miejskiego. Dzięki programowi cieniowania zainicjowanemu przez Fundację Polityki Rozwoju w Polsce 24 najlepszych absolwentów Akademii będzie uczyć się od ekspertów i stosować najlepsze praktyki w zarządzaniu bezpiecznymi, zielonymi i włączającymi rynkami w Indonezji.
Góra Kalwaria Senior Club: Solidarity in Old Age
By Dr Leila Mona Ganiem
Around 20 women wearing red aprons with Góra Kalwaria Senior Club written on them sang enthusiastically a welcome song to greet us, the Indonesian delegation participating in the Shadowing Program to Poland, namely NMUGGA24. A warm and togetherness atmosphere was immediately felt in the meeting hall of this small town located on the banks of the Vistula River.
Accompanied directly by the Mayor and Deputy Mayor of Gora Kalwaria, we were introduced to the members of the Senior Club—a community formed to provide space for the elderly in this city to continue to be active, learn, and socialize. With a membership of 125 people, consisting of 60 women and 65 men, this club is an example of how the elderly can still contribute to society through various fun and useful activities. Each of them introduced themselves to each other. Most of them came from various professions before joining this senior club.
In that special moment, the NMUGGA24 delegation spontaneously performed the song “Waktu Hujan Sore-sore” from the Maluku region, which made the seniors smile happily enjoying the sudden performance. Several mothers enthusiastically asked us to demonstrate how to wear a headscarf (turban), and I happily showed them the steps.
In this club, members are involved in various activities that not only maintain physical health but also mental health. There are memory training sessions designed to train memory, dance classes that make the atmosphere more lively, to cooking and handicraft lessons that not only hone skills but also strengthen relationships between members.
In this club, there is a special Senior Club school that is held regularly throughout the year with sessions that usually last several hours. This program teaches various skills, including computer training, health and fitness, hobbies such as arts and crafts, and topics of local history and culture. The goal is to keep seniors active, continue learning, and expand their social networks.
In addition, activities such as watching movies together, discussions, and poetry events are part of the routine that enriches insight and strengthens solidarity among them. In fact, this club actively contributes to the construction of a kindergarten in the city, as well as holding special theater performances involving members from various generations, teaching local wisdom values while strengthening relationships between generations.
Uniquely, this club also has a program called “intergenerational delivering generations”, where seniors voluntarily guide the younger generation through various activities. This program not only helps the young people of Gora Kalwaria city in character development but also provides an opportunity for seniors to share their life experiences. They become mentors, friends, and role models, creating a mutually beneficial relationship between the older and younger generations.
Events such as big day parties and theater performances are special moments where the younger and older generations can collaborate, celebrate togetherness, and support each other. Not to forget, first aid training is also held regularly to ensure that each member has the basic knowledge that is important for emergencies.
Inspiration from the Visit
Our visit to the Góra Kalwaria Senior Club gave us a lot of inspiration on how seniors can stay active and contribute to society, even in their old age. Their success in creating an inclusive and supportive environment, both physically and mentally, is a real example of the importance of community support for seniors’ well-being. Hopefully what we learned here can inspire us to continue developing similar programs in Indonesia, which not only maintain the spirit of life for seniors but also strengthen solidarity between generations.
When we said goodbye, we hugged tightly, accompanied by a warm greeting, "We would love to have you come again." As is the custom of mothers in general, they enthusiastically provided us with delicious cakes that they had prepared with love.
North Maluku Urban Good Governance Academy (NMUGGA 2024) Program
Funded by the European Union’s EuropeAid, this collaborative project between the City of Gmina Góra Kalwaria and the Regional Government of North Halmahera aims to build a sustainable urban market. Through a shadowing program initiated by the Development Policy Foundation in Poland, 24 top graduates of the Academy will learn from experts and apply best practices in managing safe, green, and inclusive markets in Indonesia.
