Mohon tunggu...
Tim Artikel SMAN 1 Kota Bekasi
Tim Artikel SMAN 1 Kota Bekasi Mohon Tunggu... Pelajar Sekolah - Siswa

Tim Pembuat Artikel Ilmiah Bahasa Sunda SMAN 1 Kota Bekasi berjudul Membajak Sampah di Ujung Kota, untuk memenuhi perlengkapan dalam mengikuti Lomba Artikel di Jabar Masagi

Selanjutnya

Tutup

Ilmu Alam & Tekno

Ngawuluku Runtah Ditungtung Kota

5 Agustus 2023   23:05 Diperbarui: 6 Agustus 2023   00:18 624
+
Laporkan Konten
Laporkan Akun
Kompasiana adalah platform blog. Konten ini menjadi tanggung jawab bloger dan tidak mewakili pandangan redaksi Kompas.

Babasan "Baheula ngabajak sawah, ayeuna ngawuluku runtah" luyu jeung kaayaan Kota Bekasi ayeuna. Wewengkon Bekasi kasohor ku kandahanana sarta ra sawah anu dikamaliran ku tilu walungan anu nyadiakeun irigasi anu alus. Tapi, gunung raksasa anu ayeuna jadi ciri khas Kota Bekasi mimiti leungiteun kageulisan sawah éta.

Ieu gunung perenahna antara Kota Bekasi jeung Kabupatn Bogor Wétan.  sanés gunung alam anu éndah anu diciptakeun ku alam. Tapi sabalikna, éta balukar tina sikep warga Bekasi jeung DKI Jakarta anu tacan manggih solusi pikeun ngurangan runtah dina skala gedé. Sanaos kitu, seueur cara pikeun ngadaur ulang runtah anu henteu dianggo deui janten produk pakakas anyar anu gaduh ajén ékonomi anu tiasa ngadorong kamajuan sareng inovasi.

Pikeun sabagan jalma, runtah nyata barang anu henteu ngagaduhan ajén ékonomi. Sanajan kitu, tukang sortir runtah sabudeureun gunung nempo yén runtah boga potnsi konomi paling aya sababaraha urang anu teu ningali poténsi éta.

Poto sareng Bapa Lurah Ciketing Udik
Poto sareng Bapa Lurah Ciketing Udik

Nurutkeun Bapa Usép Sudharma Wijaya salaku lurah Désa Ciketing Udik Kacamatan Bantargebang ngajelaskeun ngeunaan pambagian TPST jeung TPA, pikeun TPST ngokolakeun runtah ti DKI Jakarta sedengkeun TPA ngokolakeun runtah ti Kota Bekasi. Ibarat gunung emas, masarakat di sabudeureun Bantargebang bisa ngagunakeun naon nu dianggap runtah ku batur pikeun kapentingan sorangan. Ti mimiti produksi skala leutik nepi ka pabrik badag.

Pamulung ulah dipandang rendah, ngumpulkeun jeung nyortir runtah, tapi ngan katingali hina di mata batur. Gugunungan runtah bisa terus numpuk jeung Bantargebang pinuh ku runtah, tapi kalayan bantuan maranhanana, laun-laun runtah bakal ngurangan. Ku ningali bantar gebang sacara pribadi, anjeun janten langkung sadar kana peran penting ieu bagian dina pross ngirangan runtah.

Runtah plastik
Runtah plastik

Narasumber urang, Sukur Kurniawan. Tos dua belas taun digawé jadi tukang nyortir runtah. Bayangkeun, ngirangan dua ton runtah dina dua dinten mangrupikeun léngkah anu ageung. Sapanjang usaha ieu, anjeunna ngumpulkeun kira-kira 4.380 ton runtah. Samentara éta, di Bantar Gebang henteu ngan ukur puluhan, tapi ratusan jalma anu gawna salaku pamulung runtah skala leutik.

Ngolah styrofoam
Ngolah styrofoam

Sababaraha individu ogé ngajalankeun usaha daur ulang runtah langsung. Ti asihan nepi ka ngahasilkeun bahan baku anyar pikeun produk anyar. Salah sahiji conto nyata Kastari, saurang nonoman anu geus ngabakti dina ngolah runtah styrofoam salila tilu taun.  diolah tina runtah dipaké atawa bisa dibeuli ti pamulung di gunung sampah. Teras diolah janten Styrofoam nggal sareng dikirim ka pabrik anu peryogi. Prosés produksi biasana ngeunaan dua nepi ka tilu poé, sarta produk sésana dibakar pikeun nyegah tumpukan.

Ngolah runtah plastik
Ngolah runtah plastik

Sajaba ti éta, aya jalma anu ngolah émbér jeung polder dipaké jadi bubuk plastik, nu bisa dihasilkeun sabudeureun CV ta genep ton per poé. Teras dikumpulkeun sareng dipotong-potong leutik, bahan anu dikumpulkeun ti kolektor dipanaskeun dugi ka leyur sareng dibentuk janten pelet plastik anu bakal disebarkeun ka pabrik. Hasil produksi langsung boga sesa ngolah anu dialungkeun jauh. 

Teras, aya runtah kantong plastik anu diolah sakitar 12 ton per mesin unggal dinten. Sanggeus dikumbah, kantong plastik dilebur, dibentuk jadi pelet plastik, lajeng dibungkus. Plastik anyar tiasa didamel tina pelet plastik ieu. Sanaos henteu aya hasil anu signifikan, éta tiasa ngabantosan ngirangan jumlah runtah anu dipicen ka gunung runtah di Bantargebang.

Nyieun karung ti PT. Thomson
Nyieun karung ti PT. Thomson

Hal ieu dirojong ku pabrik-pabrik anu skalana langkung ageung sareng tiasa nampung runtah anu nurutkeun ti kolktor leutik. Salah sahiji conto nyata pabrik PT. Thomson, anu nyieun karung anyar rupa-rupa warna tina karung urut. Pabrik ieu boga cara sorangan pikeun nakeun banderol harga Rp 2300 per kg pikeun kolktor leutik. Pabrik ngolah 24 ton karung bekas unggal dinten, kalayan 2 shift kerja. Teras diolah janten benang sareng dipintal ku mesin pikeun ngahasilkeun karung atah, anu beuratna kirang langkung 80 kg per mesin. Saterasna prosés jahit jeung motong (cutting sewing). Lajeng, dina tahap ahir prosés nyieun karung pabrik nyadiakeun per baal anu parantos dipross heula mak mesin prsés anu engkéna bakal disebarkeun ka tiap wilayah anu merlukeun produksi.

TPA Sumur Batu
TPA Sumur Batu

Ti dieu nuju ka TPA Sumur Batu. TPA Sumur Batu mangrupa tempat miceun 12 kacamatan (12 UPTD wilayah) anu dibentuk ti taun 2003. Pross ngumpulkeun runtah warga ngagunakeun treuk runtah anu engkna bakal dikumpulkeun di salah sahiji UPTD tuluy dikirim ka TPA. Sanggeus ta runtah ditimbang-timbang terus dialungkeun (dump) tuluy diangkat ku béko kahiji, diteruskeun deui ku béko kadua nyokot runtah ti béko kahiji, ahirna béko katilu. Lajeng, runtah diratakeun ku grader pikeun nyegah longsor. Wewengkon ieu ngan ukur boga tanggung jawab pikeun nampungna, pikeun rarancang ngolah runtah sorangan, diperkirakeun PLTSa (Pembangkit Listrik Tenaga Sampah) mimiti diwangun dina taun 2024 atawa 2025.

Di balik sisi negatif bantargebang, urang oge kudu bisa ningali sisi positif aya-na bantargebang ieu. Jeung kumaha adaptasi masarakat lokal dumasar kana hasil panalungtikan, réa masarakat Kacamatan Bantar Gebang ngalih fungsi tina patani jadi gawé di séktor industri jeung non-industri. Misalna digawé minangka pagawé dinas lingkungan atawa ngajalankeun usaha sorangan dina ngolah runtah. Ieu pantes jempol, aranjeunna adaptasi jeung sakuliling maranhanana sarta mankeun peran dina prosés ngurangan jeung ngolah runtah.

DAFTAR PUSTAKA

  • Harlis, Mutiara. “Pengolahan Sterofoam”. Hasil Wawancara Pribadi: 31 Juli 2023, RT005/RW005, Ciketing Udik, Kec. Bantar Gebang, Kota Bekasi, Jawa Barat
  • Harlis, Mutiara. “Pengepul Botol Beling”. Hasil Wawancara Pribadi: 31 Juli 2023, RT005/RW005, Ciketing Udik, Kec. Bantar Gebang, Kota Bekasi, Jawa Barat
  • Alifianto, Rivai. “Pengolahan Sampah Plastik Kresek”. Hasil Wawancara Pribadi: 31 Juli 2023, RT005/RW005, Ciketing Udik, Kec. Bantar Gebang, Kota Bekasi, Jawa Barat
  • Alifianto, Rivai. “Tentang Bantar Gebang”. Hasil Wawancara Pribadi: 31 Juli 2023, Kelurahan Ciketing Udik
  • Harlis, Mutiara “Pengolahan Karung Bekas”. Hasil Wawancara Pribadi: 31 Juli 2023, PT Thomson Tunggal Perkasa
  • Harlis, Mutiara “Pengolahan Ember Bekas”. Hasil Wawancara Pribadi: 31 Juli 2023, RT005/RW005, Ciketing Udik, Kec. Bantar Gebang, Kota Bekasi, Jawa Barat
  • Harlis, Mutiara “Tentang TPA Sumur Batu”. Hasil Wawancara Pribadi: 31 Juli 2023, Jalan Pangkalan 2 Jalan Ciketing Udik No.10, RT.004/RW.002, Sumur Batu, Kec. Bantar Gebang, Kota Bks, Jawa Barat

DAFTAR RIWAYAT HIDUP PESERTA

  1. Nama : Meutia Statistika.

Tempat Tanggal Lahir : Kebumen, 5 November 2005.

No Telp/Email : 081318393638/meutia.statistika@gmail.com.

Alamat Lengkap : Jalan Duta Graha VII Blok E4 No 60 RT 01/RW 011.

Prestasi yang Pernah diraih : - 

Karya Ilmiah yang dihasilkan : 

  • Ngawuluku Runtah di Tungtung Kota.

  1. Nama : Hana Ramadhani Putri Utomo.

Tempat Tanggal Lahir : Bekasi, 27 September 2006.

No Telp/Email : 081225105491/ramadhanihana270906@gmail.com.

Alamat Lengkap : Telaga Mas Blok K3 Nomor 1 RT04/RW13.

Prestasi yang Pernah diraih : -

Karya Ilmiah yang dihasilkan : 

  • Ngawuluku Runtah di Tungtung Kota.

  1. Nama : Muhammad Rivai Alifianto.

Tempat Tanggal Lahir : Bekasi, 27 September 2006.

No Telp/Email : 082128838950/vavaialifianto@gmail.com.

Alamat Lengkap : Perum Duren Jaya, Jalan Candi Mendut Raya Blok C.328.

Prestasi yang Pernah diraih : 

  • Ketua Dewan Penggalang Pramuka SMPN 18 Bekasi 2020-2021

  • Juara Umum 1 Lomba Pramuka Se-kota Bekasi di SMA Martia Bhakti

  • Juara Umum 1 Lomba Pramuka antar sekolah di SMAN 5 Bekasi

  • Duta Sekolah SMAN 1 Bekasi 2022-2023.

Karya Ilmiah yang dihasilkan : 

  • Penelitian dan pembuatan esai yang berjudul “Efektivitas Merdeka Belajar dalam Kehidupan Sehari-hari” pada lomba Duta Tanos Nasional 2022

  • Ngawuluku Runtah di Tungtung Kota.

  1. Nama : Mutiara Raihana Harlis.

Tempat Tanggal Lahir : Bekasi, 4 Mei 2007.

No Telp/Email : 081297220219.

Alamat Lengkap : Prima Harapan Regency Blok D12 No 5.

Prestasi yang Pernah diraih : 

  • Juara 1 lomba esai ilmiah ORION SMAN 1 Bekasi

  • 100 Besar lomba puisi tema mimpi EKRA se-nasional

  • Penulis puisi terpilih tema perjuangan EKRA se-nasional

  • Juara 1 ajang Unjuk Kreasi Al-Azhar tingkat nasional cabang lomba MHQ

  • Juara 1 lomba GELORA SMAI Al-Azhar 4 cabang lomba MHQ.

Karya Ilmiah yang dihasilkan : 

  • Riset mengenai Budidaya jamur di Desa Pentingsari, Yogyakarta

  • Urgensi Keamanan Digital pada Era Revolusi Industri 4.0

  • Korupsi Konsumsi Seksual Berbasis Gender Online dalam Paradigma Hukum Indonesia

  • Generasi Muda Sebagai Penunggang di Era Revolusi industri 4.0

  • Desa terpencil Halmahera masih rawan pangan

  • Ngawuluku Runtah di Tungtung Kota.

DAFTAR NARASUMBER

  1. Nama Lengkap : Sukur Kurniawan.

Tempat Tanggal Lahir: Cirebon, 12 Desember 1980.

No Telp/Email : 081911412182.

Alamat : Kp. Ciketing timur, RT 03/05.

  1. Nama Lengkap : Pamungkas

Tempat Tanggal Lahir : Lampung, 27 Januari 1986.

No Telp/Email : 082113800663.

Alamat : Kp. Ciketing timur, RT 03/05.

  1. Nama Lengkap : Slamet Supriadi.

Tempat Tanggal Lahir : -

No Telp/Email : -

Alamat : Kp. Ciketing timur, RT 03/05.

  1. Nama Lengkap : Kastari.

Tempat Tanggal Lahir : -

No Telp/Email : -

Alamat : Kp. Ciketing timur, RT 03/05.

  1. Nama Lengkap : Usep Sudharma Wijaya.

Tempat Tanggal Lahir : Bekasi, 01 Juli 1970.

No Telp/Email : -

Alamat : Jl. Wibawa Mukti No. 14 RT 005/004 Kelurahan Jatiasih Kecamatan Jatiasih.

  1. Nama Lengkap : Nabila Safitri (administrasi PT. Thomson).

Tempat Tanggal Lahir : -

No Telp/Email : 081380878775.

Alamat : KP. Ciketing Timur, RT. 003, RW. 005, Ciketingudik, Bantargebang, Bekasi.

HALAMAN :
  1. 1
  2. 2
  3. 3
  4. 4
  5. 5
  6. 6
  7. 7
  8. 8
  9. 9
Mohon tunggu...

Lihat Konten Ilmu Alam & Tekno Selengkapnya
Lihat Ilmu Alam & Tekno Selengkapnya
Beri Komentar
Berkomentarlah secara bijaksana dan bertanggung jawab. Komentar sepenuhnya menjadi tanggung jawab komentator seperti diatur dalam UU ITE

Belum ada komentar. Jadilah yang pertama untuk memberikan komentar!
LAPORKAN KONTEN
Alasan
Laporkan Konten
Laporkan Akun