Gamelan yaiku seperangkat piranti musik sing terdiri saka : Rebab, Kendang, Peking (Gamelan),Bonang, Bonang panerus, Kenong lan Kethuk, Saron, Slenthem, Gender, Gong, Gambang, Siter,Demung, lan Suling. Gamelan miturut Baoesastra Djawa W.J.S Poerwadarminta inggih punika arane tetabuhan kangrericikane akeh banget. Gamelan iku salah sijining jinis utawa corak gamelan kang urip ing tlatah Jawa Tengah (uga Yogyakarta) lan sabageyan Jawa Wetan.
Tembung Gamelan dhewe asale saka basa Jawa “gamel” sing nduwe arti nggebug / menabuh, dimeloni akhiran “an” sing dadekne dheweke da, di tembung benda. lagekne bebasan gamelann duweni arti dadi siji kesijen piranti musik sing didolanke bareng.
Miturut mitologi Jawa, gamelan diciptakan saka Sang Hyang guru nang Era Saka. Dhewekeyaiku dewa sing nyuwasani kabeh lemah Jawa, kanthi istana sing ana ing gunung Mahendraneng daerah Medangkamulan (saiki gunung Lawu). piranti musik gamelan sing ping pisan diciptakan yaiku “gong”, sing digunakne kanggo nyeluk para dewa. sakwise kuwi, kanggo ngantekne pesan khusus, Sang Hyang guru bali menciptakan beberapa prabot liya kaya loro gong, nganti akhire kebentuk seperangkat gamelan.
Gamelan oleh fungsi dadi srana pandhidhikan, ngiringi beksan, mbangun swasana religius, srana dakwah, ngramekake perhelatan, sarta nyambut tamu wigati. Gamelan pancen piranti kanggo ngiringi tari-tarian, gamelan bisa kanggo ngiringi kabehing macem tarian-tarian kaya beksan klasik lan beksan modhern. terusane gamelan lan pemujaan manut sajarah gamelan mula-mulane digunakake kanggo pemujaan marang roh-roh alus, utawa roh-roh leluhur utawa upacara ritual.
Indonesia duwe rencana kanggo ngajokake piranti musik gamelan dadi warisan budaya ora benda menyang UNESCO ing taun 2021. Lan penetapan gamelan dadi Intangible Cultural Heritage utawa Warisan Budaya Tak Benda (WBTB) ditetepake ing sidang UNESCO sesi kaping-16 Intergovernmental Committee For The Safeguarding Of The Intangible Cultural Heritage ing Paris, Perancis ing 15 Dhesember 2021. liwat penetapan iki, Gamelan resmi dadi warisan budaya donya saka indonesia kang kaping-12.
Gamelan akeh jenis e, gamelan ing berkembang neng Jawa tengah, sethithik beda karo Gamelan Bali utawa Gamelan Sunda. Gamelan Jawa nduweni nada sing luwih lembut yen dibandingna karo Gamelan Bali sing rancak mawa Gamelan Sunda sing mendayu-dayu lan didominasi suwara seruling. manut beberapa penelitian, sejen kuwi yaiku akibat saka pengungkapan adhep pandangan urip “wong Jawa” nang umum e.
Baca konten-konten menarik Kompasiana langsung dari smartphone kamu. Follow channel WhatsApp Kompasiana sekarang di sini: https://whatsapp.com/channel/0029VaYjYaL4Spk7WflFYJ2H
