Waktu masih sekolah SD dulu, kurikulum yang saya dapatkan ada yang namanya “bahasa daerah”. Mungkin jika dihubungkan dengan zaman sekarang, masuk dalam mata pelajaran muatan lokal.
Nah, pelajaran bahasa daerah inilah yang dulu paling saya sukai. Tentu saja karena bahasa ibu yang tidak bakal keselip hurup “I” menjadi “E” seperti saat menyebut kata “Indonesia” yang sering terdengar seperti “endonesya”.
Selain itu, dalam bahasa daerah—khususnya Jawa, ada sejenis pelajaran yang selalu membuat kami riang gembira. Bab itu adalah ketika sedang belajar menyebut nama-nama hewan.
Ya, mungkin seperti daerah lainnnya, tiap hewan punya nama lain khusunya anaknya. Waktu itu kami suka sekali menyebut nama-mana ini sambil berteriak lantang dan tertawa-tawa. Apalagi kadangkala nama anak hewan tersebut terdengar lucu ditelinga kami. Makin keras saat menyebut nama anak 'luthung' (sejenis monyet) yang bernama 'kowe' atau bisa berarti lain ; elu, kamu atau anda. hahaha...!
Nah, contohnya yang lain adalah sebagai berikut:
JENENGE ANAK KEWAN (Nama anak hewan):
anak (semut) angrang jenenge : kroto
anak asu (anjing) jenenge : kirik
anak ayam (pitik) jenenge : kuthuk
anak babi jenenge : gembluk
anak (ikan) bandeng jenenge : nener
anak baya (buaya) jenenge : rete
anak bebek jenenge : meri
anak bulus jenenge : ketul
anak cacing jenenge : lur
anak cecak jenenge : sawiyah
anak celeng jenenge : genjik
anak coro jenenge : mendhet
anak (burung) dara jenenge : piyik
anak emprit jenenge : indhil
anak gagak jenenge : engkak
anak gajah jenenge : bledug
anak jangkrik jenenge : gendholo
anak jaran jenenge : belo
anak kadhal jenenge : tobil
anak kebo jenenge : gudel
anak kidang jenenge : kompreng
anak kethek jenenge : munyuk/kenyung
anak kura jenenge : laos
anak laler jenenge : set/singgat
anak lawa jenenge : kampret
anak lele jenenge : jabrisan
anak lintah jenenge : pacet
anak macan jenenge : gogor
anak manuk jenenge : piyik
anak menjangan jenenge : kompreng
anak menthok jenenge : minthi
anak merak jenenge : uncung
anak sapi jenenge : pedhet
anak singa jenenge : dibal
anak tikus jenenge : cindhil
anak tumo jenenge : kor
anak ula jenenge : kisi/ucet
anak wedhus jenenge : cempe
anak welut jenenge : udhet
anak yuyu jenenge : beyes
Kurang lebih seperti itu dan masih banyak lagi nama-nama anak hewan dalam bahasa Jawa.
Nah, sekarang ada sedikit kuis untuk rekan-rekan semua untuk pelajaran bahasa daerah kali ini. Pertanyaannya adalah:
Anak kodhok jenenge ....?
Bagi yang menjawab 'kecebong', mohon maaf jawaban anda salah.
