Atikan pikeun nonoman lain ngan ukur ngawengku tiori akademik jeung non-akademik, tapi ogé ngawengku atikan moral jeung étika. Duanana kudu silih pelengkap. Jeung naon murid pinter dina widang akademik tapi boga sipat hina. Jeung naon murid luhur adab tapi males neangan elmu.
Ayeuna, nonoman Indonésia ngalaman krisis moral. Réa pisan warta anu sumebar ngeunaan rumaja anu sakola keneh, ngajadikeun jalma-jalma anu aya di lingkunganana teu tenang. Upamana waé pasualan anu anyar-anyar ieu réa dibahas, nyaeta siswa di wewengkon Serpong ngabentak nepi tarik ka guruna sorangan.
Nanging, dina masalah krisis moral rumaja, saha anu kedah disalahkeun? Sadayana ieu lalawora tina tanaga kependidikan sareng sistem pendidikan sorangan? Malahan, réa paktor séjén anu ngabalukarkeun para nonoman kiwari ngalaman krisis moral.
Kulawarga jeung sakola bener-bener boga peran gedé dina ngawangun karakter rumaja, dina hal ieu paguyuban ogé boga peran gedé. Kanyataanna, lolobana rumaja leuwih mindeng ngalakukeun kagiatan kalawan interaksi jeung kulawarga.
Ku sabab kitu, karakter rumaja biasana nyerep leuwih ti bunderan babaturan aranjeunna pilih. Seueur rumaja anu digolongkeun kana asosiasi négatip anu nyababkeun erosi moral. Hal ieu kacida picilakaeunana, lain ngan picilakaeun pikeun dirina sorangan, tapi kamajuan bangsa bakal kahalangan lamun jumlah pamuda anu “nyasar” terus nambahan.
Para palaku atikan rumaja, saperti guru jeung kolot, kudu terus ngariksa kalakuan budakna. Sabab geus loba kasus rumaja anu kajebak kana sosobatan anu teu sehat. Sehat di dieu henteu ngan ngalibatkeun kaséhatan fisik, tapi ogé spiritual.
Teu bisa ditampik, jaman kiwari geus loba sosobatan rumaja anu ngaruksak kaséhatan fisik boh méntal. Seueur hal anu tabu di kalangan rumaja, tapi dina kanyataanana seueur kasus anu kacatet. Conto asosiasi négatif anu ngaruksak kaséhatan fisik nyaéta sosobatan anu ngadorong ngaroko, nginum, bahkan nganggo narkoba.
Nurutkeun dosen UM Surabaya, barudak sakola atawa rumaja anu ngaroko biasana bakal ngalaman gejala kurang fokus kana diajar, kasulitan paham kana pelajaran lantaran ngalaman turunna pamahaman, kurang aktif, ngalaman gangguan kahariwang, anu ngabalukarkeun budak jadi ngalaman depresi.
Pikeun déwasa, nginum alkohol bahaya pisan pikeun kaséhatan, khususna pikeun rumaja anu henteu kuat nginum inuman sapertos kitu. Komo deui nu matak reuwas, loba kasus rumaja nu lain deui pamake narkoba tapi tukang ngedar barang haram sorangan. Conto-conto pasualan anu disebatkeun ngan ukur sababaraha tina seueur kasus anu ngajantenkeun urang langkung ngoyagkeun sirah.
Paripolah nyimpang para rumaja anu moralna dironjatkeun lain ngan ukur ngaruksak kaséhatan fisikna tapi ogé kaséhatan méntalna. Loba rumaja gampang ambek jeung jadi brutal pisan sabab dipangaruhan ku paripolah babaturanana. Aya ogé loba kasus silaturahim toksik nu ngajadikeun rumaja ngalaman stress kaleuleuwihan.
Ku kituna kacindekan anu bisa dicindekkeun nyaéta yén krisis moral ayeuna téh lain ngan alatan kurangna tenaga kependidikan anu berpendidikan. Tapi ogé kurang umum pikeun rumaja pikeun milih lingkungan silaturahim anu séhat fisik sareng mental.
Pandamping rumaja saperti kolot jeung guru kudu leuwih merhatikeun paripolah budak. Henteu disarankeun pikeun langsung asup kana hubungan sosial anak, tapi ngawas ti kajauhan sareng masihan arah lalaunan.
