Bahasa Jawa minangka salah sawijining basa asli sing dipigunakak dning masarakat Jawa, khusus ing Jawa Tengah, Yogyakarta, lan Jawa Timur.Â
Basa iki minangka bagean penting saka kabudayan Jawa sing wis tuwuh lan berkembang suw suwn wektu. Ing artikel iki, bakal diwedar asal usul, perkembangan, lan peran penting bahasa Jawa ing masyarakat.
Asal usul bahasa Jawa ora bisa dipisahak saka sejarah peradaban Jawa sing wis ana wiwit abad kaping 4 nganti 5 Masehi. Bahasa iki kabukti wis ana ing prasasti-prasasti kuna kaya Prasasti Tukmas lan Prasasti Kalasan sing ngrambah jaman kerajaan-kerajaan Jawa kuna. Bahasa Jawa sing ditulis ing prasasti kasebut nggunakake aksara Jawa kuna sing dikenal kanthi sebutan aksara Kawi.Â
Aksara Kawi iki digunakak kanggo nulis basa Jawa Kuna, salah sawijining wujud awal saka bahasa Jawa sing saiki kita kenal. Basa Jawa kuna, utawa sering disebut basa Kawi, pancn luwih arang dipahami dning masyarakat saiki amarga beda saka bahasa Jawa modern.Â
Jroning sejarah, bahasa Jawa ngalami perkembangan lan perubahan sing cukup signifikan. Sawis jaman Jawa Kuna, muncul wujud basa Jawa tengahan sing digunakak ing jaman kerajaan Majapahit lan Kadiri. Basa iki nduwni kosa kata lan gaya basa sing luwih maju tinimbang basa Kawi. Sabanjur, basa iki berkembang dadi basa Jawa modern sing saiki digunakak dning masyarakat Jawa kanthi wujud-wujud dialk kaya basa Ngoko, Krama, lan Krama Inggil.
Salah sawijining ciri khas bahasa Jawa yaiku anan tingkatan basa (unggah-ungguhing basa) sing nggambarak tata krama utawa hormat marang sing diajak ngomong. Struktur iki ngemot basa Ngoko kanggo pacelathon informal, basa Krama kanggo hormat utawa pacelathon resmi, lan Krama Inggil kanggo panghormatan luwih dhuwur. Keberadaan tingkatan iki minangka cerminan kabudayan Jawa sing mulyakak rasa hormat lan sopan santun.
Bahasa Jawa dudu mung alat komunikasi, nanging uga minangka media kanggo nyimpen lan nerusak kabudayan lan kearifan lokal masyarakat Jawa. Sanadyan diancam globalisasi lan modernisasi, basa iki isih lestari amarga tetep diuri-uri lan diwarisak saka generasi siji menyang generasi sabanjur.Â
Aja lali, lestarin bahasa Jawa ora mung gumantung saka guru utawa lembaga budaya, nanging uga saka panggunaan saben dina ing masyarakat.