Budaya Jawa Tengah Tentang Mitoni

Tumrape wong Jawa, mesthi wis ora asing karo tradhisi mitoni. Menawi dipuntingali saking etimologi, mitoni asalipun saking tembung pitu ingkang tegesipun pitu. Biasane, tradhisi iki ditindakake nalika meteng wis umur 7 wulan. Sing nggumunake, wong Jawa nindakake tradhisi iki, utamane kanggo anak pertama.

Mitoni dianakake kanthi ancas supaya calon ibu lan bayi nampa keslametan wiwit ana ing guwa-garba nganti gedhe. Salajengipun, wontenipun mitoni menika saged dados sarana silaturahmi kangge masarakat sakiwa tengenipun. Banjur Mitoni nduweni ancas kanggo nguri-uri budaya leluhur, supaya tetep lestari. Dadi, iki bisa njaga unsur budaya sing ana. Dadi, budaya iki bisa dadi aturan utawa ciri kanggo masyarakat Jawa.

Wonten ing mitoni wonten saperangan jinis jenang ingkang dipundadosaken pelengkap inggih menika jenang abang, jenang putih, jenang kuning, jenang ireng, jenang sane, saha jenang sengkolo. Kajaba iku, mitoni uga nggunakake pasugatan tumpeng, lawuh pelengkap, woh-wohan, kembang setaman, lan maneka warna godhong.

Nanging, mitoni ing sawetara wilayah nduweni rangkaian acara sing beda. Umume mitoni diwiwiti kanthi upacara siraman. Tujuwane kanggo ngresiki rereged kang nempel ing awak wanita ngandhut lan ngresiki ati lan jiwa. Siraman ing basa Jawa nduweni ancas kanggo ngruwat sukerta utawa nyingkirake sial. Banyu sing dijupuk saka 7 sumur sing beda-beda. Sejatine, iki ditindakake minangka pendhidhikan kanggo masarakat supaya luwih tresna lan ngrawat bumi, kalebu nglindhungi sumber banyu.

Banjur ganti klambi utawa klambi 7 kaping. Saben ganti klambi, sesepuh bakal takon marang tamu undangan "wis pantes durung?" utawa "wis cocok durung?" Banjur para tamu undangan bakal mangsuli "durung" utawa "durung" nganti kain pungkasan utawa kapitu.

Salajengipun, prosesi brojolan inggih menika ngeculaken klapa gadhing mudha kalih. Klapa dihias gambar paraga Kamajaya lan Kamaratih. Loro-lorone nglambangake gender wadon lan lanang. Pasemon woh klapa Gading uga minangka pralambang yen wong tuwa wis siyap nampa apa wae jinis kelamin bayine. Kajawi saking menika adicara menika gadhah makna supados si jabang bayi saged lair kanthi lancar lan slamet.

Kanggo nutup acara dianakake dodolan dodol utawa rujak. Maneka warna woh-wohan, kayata nanas, pelem enom, belimbing, jicama, kedondong, jambu, dicampur karo bumbu kecut, legi lan pedhes. Dodol rujak digawe dening calon ibu sing nggawa wadhah kanggo nyimpen hasil dodolan. Dhuwit kang digunakake awujud kreweng utawa lempung.

Ngelingi makna lan filosofi kang kinandhut ing tradhisi iki sae banget, mula wajib dilestarekake. Supaya tradhisi Mitoni tetep eksis lan bisa diwarisake marang generasi sabanjure. Amargi nglestarekaken tradhisi menika ateges mbiyantu nguri-uri kabudayan Jawi.