Anémer (Basa Sunda)

Ilustrasi*) Keur leutik sok diguguyonkeun ku anu jadi nini pituin. Lamun maké baju célé atawa kaméja, terus calana panjang tina lawon biasa lain jean, kuring sok disebut anémer. Geuning nyebut anémer téh sabenerna mah lain ka kuring kalawan saujratna, tapi sebutan ka sing saha baé anu boga gaya dina cara papakéan atau cara hirup (life style). Kecap anémer sorangan miboga harti kontraktor, asal dina Basa Walanda: Aannemer, kecap anu geus dipaké tina mangsa abad ka 19, khususna nalika Walanda mimiti ngawangun infrastruktur mangrupa alat patalimarga karéta api. Ku bangsa urang, kecap aannemer dipaké, dinisbatkeun ka jalma-jalma anu miboga pakasaban rada alus atawa mendingan dibandingkeun jeung kuli. Kusabab kecap anémer dipaké dina mangsa Walanda meujeuh segut-segutna nyieun karéta api jeung rélna di wewengkon Bandung, Cianjur, Sukabumi, kecap kuli, anémer, jeung kontrak mimiti sumebar di wewengkon Priangan. Kebon entéh ogé sok disebut kontrak, warga pribumi anu gawé di éta kebon sok disebut kuli kontrak. Kecap anémer dina jaman Walanda nuduhkeun ka jalma anu boga kalungguhan dina ngawangun rél jeung karéta api. Kadieunakeun ieu kecap ngaleugaan harti kusabab jalma dina taun 50,60, jeung 70-an sok nyebut anémer ka jalma anu boga kalungguhan atawa miboga gaya hirup anu leuwih ti umum. Kecap kontraktor ogé sarimbag jeung kecap anémer dan puguh miboga harti asal anu sarua ngalegaan harti. Hal ieu dipangaruhan ku kabiasaan urang Indonesia sorangan anu resep ngalandih hiji hal ku hal anu leuwih luhur ajén jeung wibawana. Kecap kontrak mah malah jadi dinégasikeun kana hal anu kurang alus ajénna kusabab dipangaruhan ku idiom: kuli kontrak. Kadieunakeun mah kecap kontraktor sorangan geus jadi ambigu; nu kahiji miboga harti kontraktor salaku jalma anu dipercaya ngawangun infrastruktur, nu kadua miboga harti jalma anus ok ‘ngontrak imah’ baé. Kecap anémer sorangan jigana geus jarang dipaké kusabab beuki robahna budaya jeung kaayaan jaman. Kecap anu asalna tina Basa Walanda anu dina taun 50-70an disebut gedé ajénna, dina jaman ayeuna mah jigana geus dipandang kurang ajén jeung wibawa. Barudak ayeuna geus pasti ngan saukur ngahuleng lamun ku anu jadi aki jeung nini ngomong, “Manéh siga anémer, Ujang!” Béda lamun barudak disebut, “ Manéh siga artis, Ujang/Nyai!”. Geus pasti irungna bakal beukah, siga barudak baheula disebut anémer atawa calon anémer ku kolot atau aki jeung nini. Kang Warsa *) Ilustrasi dicandak tina photo facebook Kang Bob