Simulasi, Dab

Bidungabi, dab, ‘simulasi’. Masalah simulasi iki, nang jaman revolusi komunikasi-informasi, tambah suwé tambah nggilani, ndès.

Jaman mbiyèn, awal abad 20, ora kebayang nèk nganggo teknologi komunikasi iso kedadéan penari Jogja njogèd nang kraton Belanda kono, ning digameli seko Nusantara. Nyatané iso ndès. Carané? Nganggo jaringan radio. Gamelan dimainken nang Jogja, mlebu radio trus disetèl nang radio Londo kono. Nah, njogèt-lah poro penari kuwi nang ngarepé Ratu Belanda kono. Nèk jaman mbiyèn wis ono sing jenengé hacker-hacker[1] kuwi, iso kedadéan pas disetèl, radio sing nang Londo kono jebul metuné lagu Campursari – “House music”. Blaik tenan nèk ngono. Iso ora lemah-gemulai manèh, ning njogèté iso trus dadi pecicilan, pencilakan, plus pethakilan. Komplit, ndès.

Nèk gamelan sing dimainké seko Jogja kuwi terus disiaré langsung, njor disetèl via radio nang Londo kono, dudu kuwi sing dimaksud simulasi nang kéné. Soalé tenanan kuwi. Tenan gong dithutuk, gendang ditabuh, ora ethok-ethokmèn, ora pura-pura. Soal simulasi nang kéné, nomer siji contoné, gendang ora di tabuh, ning tangan ethok-ethokmèn, pura-pura nabuh. Lha suarané seko ngendi? Iso seko rekaman sak durungé, utowo wong liyo nabuh kendang ning ngumpet nang mburi panggung. Sing nang ngarep panggung, wis koyo ya’ya’o kaé aksiné, ning jan-jané suoro kendang asliné seko wong liyo sing gobyos kringet nabuh kendangé. Mungkin mergo rupané pas-pasan terus kon nang mburi panggung waé. Ya’é iki.

Nomer loro, pancèn dè’é nabuh gendang tenan, lan metu suoroné. Ning sing iso dirungoké penonton dudu suoro kendangé dè’é. Suoro kendang seko kendangé wong liyo. Iso ugo ngéné: pemain kendang di rekam gambaré, pemain gong liyo panggonan, lan sakterusé. Gambar-gambar disambung-sambung, di-edit, dadine koyo-koyo to kéné ki gèk nonton konser gamelan utuh. Padahal kuwi mung hasil editing, sambung-sambung. Lan sakterusé.

Sing terakhir iki, conto sing isih up-to-date. Dudu soal kendang, ning soal kabut asap lan komentaré Jero Wacik, Menteri ESDM sing omong supoyo Singapura lan Malaysia ngilo nèk pengusaha-pengusaha seko kono kuwi yo mèlu-mèlu tanggung jawab soal kebakaran ladang nang Indonesia. Pengusaha-pengusaha kuwi podho duwé perkebunan nang Indonesia. Iki simulasi waé ndès. Bidungabi, dab. Koyo ya’ya’o waé omong koyo ngono kuwi, ning asliné yo mung omong kosong waé. Dudu masalah bener opo ora pengusaha Singapura opo Malaysia kuwi duwé perkebunan nang Indonesia, ning omong sing omong doang kuwi simulasiné. Pura-pura marah, ethok-ethokmèn bicara keras –nèk perlu karo mendelik-mendelik, ning sejatiné mung omong doang. Nopo kok ndadak ber-simulasi koyo ngono? Kan masalah kenaikan rego BBM iki perlu cepet-cepet ‘dilupakan’? Iki ndès masalahé, ngoplos psikologisé rakyat karo omongan-omongan ‘simulatif’.

Conto liyo, dab. Gèk-gèk iki lho. mugo-mugo yo ora bener, dab …., soal ‘konflik’ PRJ antarané Moerdaya Poo lan Pemkot DKI sing terus dikemas karo media dadi soal ‘kerak-telor’ kuwi –beberapa waktu yang lalu, gèk-gèk mung simulasi waé yo dab. Ethok-éthokmèn berseteru…. Si A pura-pura ngenyèk si B …. Soalé, nang masyarakat melodrama (iki omongané Kang Kardi Rinakit), masyarakat dadi gampang berbondong-bondong berdiri di belakang si teraniaya ….. Lumrah kuwi, ning kadang yo terus dadi njelèhi dab ….. .*** (Greg-25/06/2013)

[1] Pembajak-pembajak nang ndonya ‘maya’ utowo internet