Sadranan utawi nyadran yakuwi inggih punika serangkaian kagiyatan religius ingkang dipuntindakaken kanthi tradhisional wonten ing wulan Syakban (Ruwah) saderengipun wulan Ramadhan (Puasa).
Tradhisi Sadranan umume ditindakake dening komunitas Muslim ing Asia Tenggara, kadhangkala ing tingkat sing beda amarga macem-macem kegiatan. Masyarakat Jawa kalebu masyarakat Banyumasan nindakake tradhisi kiye minangka pakurmatan marang arwah leluhur lan sedulur/sedulur.
Sajarah nyadran :
Ing jaman gemiyen, acara sadranan dianakake awujud sembahyang marang leluhur lan disuwuni roh leluhur, amarga diyakini arwahe para leluhur seda nalika seda bebarengan karo donya. Upacara sadranan sajrone gemiyen nganggo ubarampe sing isine yaiku sesaji panganan sing ora enak ing panganan, contone: daging mentah, getah pitik, kluwak lyy.
Bar agama Islam lebur, para Wali ganti kiye kanthi sadranan upacara alus ben cara ajaran Islam. Sembah sungkem maring leluhur diowahi dadi dhonga maring Gusti Allah. Sesaji sing ora enak ing panganan diganti karo sesaji panganan sing enak. Upacara sing gemiyen dianakake ing pasarean lan dipindhah menyang Mushalla Utawa/Mesjid Langgar lan uga bisa ditindakake ing omahe para sesepuh.
Rangkaian kegiatan :
Reresik Kuburan: Sing resik, yaiku kuburan leluhur kanggo sedulur-sedulur, sok-sok malah resik-resik desa (resik-resik desa). Ing dhaerah-dhaerah kasebut nembang ngarani sadranan minangka Upacara Bersih Desa. Acarane Kiye sesuk ganti sholat Dzuhur.
nDonga: nDonga maring Gusti Pengeran kanggo keslametane sanak sadulure kang wis tilar donya kanthi kirim donga kanggo katentreman arwahe para sadulure.
Kenduren : Acara kenduren sadranan kiye biyasane diadani Ruwahan. Sing diundang sanak kadang ing tangga pedhek.
