PADUSAN : tradisi menyucikan dhiri jelang ramadan
Padusan inggih punika salah satunggaling tradisi budaya ingkang melekat kiyat lebet kegesangan masyarakat jawi. Praktik puniki inggih punika ritual pembersihan dhiri ingkang dipunlampahaken jelang duginipun sasi ramadan. Tembung "padusan" asalipun saking basa jawi "adus" ingkang gadhah artos adus, lan ritual puniki gadhah tujuwan kangge ngresekaken dhiri nggih kalih lair utawi batos saderengipun nglampahaken ibadah siyam wonten sasi suci.
Asal usul lan makna padusan
Padusan nggadhahi oyod sejarah ingkang lebet lebeting budaya jawi. Praktik puniki dipunestuni sampun wonten wiwiting jaman krajan-krajan jawi kina lan lajeng ngantos masa islam mlebet dhateng nusantara. Ing dhasaripun, padusan inggih punika bentuk persiapan spiritual ingkang nyerminaken kebersihan manah lan fisik saderengipun mlebeti sasi ingkang kebak berkah. Tradisi padusan ugi nyerminaken nilai-nilai kebersihan lebet islam, wonten pundi kebersihan inggih punika perangan saking iman. Kalih adus utawi berendam wonten toya, dipunajeng-ajeng salah setunggaling tiyang angsal menyucikan dhiri saking dosa-dosa lan kotoran ingkang melekat ing badan saha jiwa piyambakipun sedaya.
Proses lan lampahan padusan
Padusan limrahipun dipunlampahaken sadinten saderengipun sasi ramadan dipunwiwiti. Masyarakat ajeng kesah dhateng panggenan-panggenan ingkang dipunanggep suci utawi nggadhahi sumber toya resik kados mripat toya, lepen, lan kolam pemandian. Salah satunggaling papan ingkang terkenal kangge nglampahaken padusan inggih punika petirtaan, ingkang asring dipunkait-aken kalih papan bersejarah utawi religius. Ritual puniki dipunlampahaken kalih berendam utawi adus wonten toya ingkang mili, kalih konjuk doa-doa supados dipunresekaken saking dosa lan siap nglampahaken ibadah siyam. Lebet pinten-pinten komunitas, padusan dipunlampahaken kalih massal lan dados kados perayaan ingkang dipuntumuti kalih pinten-pinten kegiatan sosial lan keagamaan.
Variasi padusan wonten pinten-pinten laladan
Sanadyan padusan inggih punika tradisi ingkang limrahipun dipunpanggihi wonten jawi, wonten variasi lebet pelaksanaanipun wonten pinten-pinten laladan. Wonten Yogyakarta, upaminipun, padusan dipunlampahaken wonten panggenan-panggenan kados umbul Ponggok lan Tirta Budi. Sawentawis wonten jawi tengah, panggenan-panggenan kados Pengging wonten Boyolali lan umbul Manten wonten Klaten dados tujuwan populer kangge nglampahaken ritual puniki. Wonten pinten-pinten laladan, padusan ugi dipuntumuti kalih acara adat sanesipun kados kenduri utawi donga sareng, ingkang nambah makna kebersamaan lan gotong royong lebeting masyarakat.
Padusan lan artosipun wonten era modern