Taneuh Karuhun Sunda

Karuhun ngawangun kabudayaan mangrebu-rebu taun di kawasan Mandala Hyang (Mandailing) daerah Ba-Ta-Ka-Ra tugnepi ka daerah Pa-Da-Hyang (Padang) dina periode 100.000 -- 74.000 SM. 

Dina waktu etapara Karuhun urang geus ngageum ajaran anu disebut "Su-Ra-Yana" atawa ajaran Surya (Matahari). 

Dina waktuna Gunung Batara Guru Bitu beak, Jeung ninggalkeun sesa Kaldera nu ayeuna jadi danau (Toba) nu kacida legana (100 Km/2). 

Di wartakeun Harita  dunya katutup Mega Jeung lebu salila  3 bulan akibat bituna  gunung eta

Wilayah Mandala Hyang dina mangsa Harita disebut itu "Buana Nyungcung" kusabab Ayana didaerah anu luhur (Gunung). Samentara Maya Pa-Da (Jagat Raya) dikenalna kusebutan Buana Agung/Ageung/Gede jeung Buana Alit (Jagat Alit), kecap buana di jaman anu sejen ngalaman metaformosis kecap jadi "Banua" atawa "Benua".

Puncak Pertala di Buana Nyungcung Gunung Sunda dijadikeun Mandala Hyang, pon Kitu deui Tina gelar Ba-Ta-Ra Guru nu ngagantikeun patilasan/tempat nu geus leungit ngaleungit. Dina mangsa ieu kahirupan wangsa nunjukeun kamajuan anu luar biasa, sumebarna budaya turta aplikasina ngahonta tahap anu luar biasa, dina hal timuan tehnologi di darat Jeung laut.

Daerah ieu kamashur ku sebutan "Buana A-ta" (Buana anu tohaga jeung regrog). Ku bangsa deungeun kamashur sebutan "Atalan"(mungkin maksudna Ata-Land).

Dina pesatna kamajuan  Dina Sagala Widang jaman ieu kaeureunkeun deui kubituna Gunung Sunda (Gunung Ka-Ra-Ka-Twa), daratan kabagi ngajadi dua (Sumatra jeung Jawa), nu ngakibatkeun banjir gede Jeung ngeureunkeun  zaman es Dina waktu taun 15.000 SM. Sakabeh bukti kemajuan jaman wangsa Harita leungit ngerebek. 

Paska kajadian banjir gede, harita  wangsa Sunda balik deui ngawangun peradabanna, beja ti carita Karuhun sunda kungsi harita daerah ieu dipimpin ku hiji  Raja nu ngaran Prabu Sindhu (Sang Hyang Tambleg meneng, putra Sang Hyang Watugunung Ratu Agung Manikmaya) anu tuluy ngajarkeun kepercayaan Sundayana (Sindu ~ Sandi ~ Sunda). Ajaran ieu terus sumebar sa'antero sakabeh dunya.

Cag heula ...